Uczeń zdolny wykazuje ciekawość świata, pyta i poszukuje. Jakie cechy wyróżniają uzdolnione dziecko? Jak szkoła wspiera takich uczniów? Podpowiadamy!
Spis treści
Uczeń zdolny — definicja
Uczeń zdolny to taki, który wyróżnia się w klasie szkolnej łatwością przyswajania wiedzy oraz rozwiązywania zadań, a także problemów stawianych przez nauczyciela.
Ma umiejętność selekcjonowania danych na etapie ich odbioru. Łatwo posługuje się symbolami. Jest biegły w dostrzeganiu zależności oraz wykorzystywaniu ich w swoich działaniach.
Czasami przeszkadza na lekcjach, gdyż zbyt szybko (na tle klasy) podaje dobry wynik, trafnie ocenia, czy też skutecznie działa. Otwarta na rozwój i potrzeby ucznia szkoła, odkryje i rozwinie różnorodne uzdolnienia umysłowe, społeczne i praktyczne.
Cechy charakteryzujące ucznia zdolnego
Ucznia zdolnego charakteryzują następujące cechy:
W zakresie możliwości intelektualnych:
- dobra koncentracja
- szybkie tempo pracy
- efektywne przyswajanie złożonych i trudnych treści
- logiczne myślenie w sytuacjach problemowych
- trafność selekcjonowania danych, uwag, sugestii na etapie ich odbioru
W zakresie wiedzy i umiejętności:
- wytrwałość w dążeniu do zamierzonego celu
- umiejętność dostosowywania metod do rozwiązywanych zadań i problemów
- swoboda i przejrzystość w komunikowaniu się z innymi osobami
- samodzielność w uczeniu się
- umiejętność dostrzegania prostych i jasnych rozwiązań
W zakresie osobowości, charakteru:
- solidność i odpowiedzialność w realizacji zadań
- silna motywacja w dążeniu do podejmowania nowych wyzwań
- łatwość adaptacji w nowych warunkach
- elastyczność myślenia i zachowania w grupie społecznej
- samoakceptacja i poczucie własnej wartości
Nauczyciel a uczeń uzdolniony
Zadaniem nauczyciela i szkoły jest równomierny rozwój wszystkich dziedzin życia dziecka. Uczeń oczekuje wymagań na miarę swoich możliwości. Jest gotowy do pracy tylko wtedy gdy jest na bieżąco i nie przytłacza go strach, wstyd wobec grupy. Nauczyciel musi rozeznać możliwości każdego dziecka, aby nie przyczyniać się świadomie lub też nie do buntu, agresji lub zniechęcenia młodego człowieka do przedmiotu i uczestniczenia w lekcji.
Jak ma uczestniczyć, gdy szarpie nim strach i własna słabość. Nauczyciel, który nie ma wiedzy o predyspozycjach każdego ucznia, musi być bardzo wyrozumiały, tolerancyjny i bardzo łagodny w negatywnych ocenach. Tylko takim postępowaniem zniweluje własną słabość w autentycznym wychowaniu i nauczaniu.
Jeżeli masz do czynienia z bardzo delikatną materią, jaką jest osobowość dziecka, szczególnie w szkole podstawowej, to masz obowiązek przynajmniej nie szkodzić.
Pedagog, który staje przed uczniami i bije od niego sama teoretyczna „mądrość” z danego przedmiotu, nie odkryje możliwości oraz uzdolnień ucznia. Mądrość mechaniczna wykuta, powtarzana rokrocznie jest głupotą. Uczniowie do takiej wiedzy bez duszy mogą dotrzeć, np. włączając komputer.
Praktyka szkolna pokazuje, że szkoła z gronem otwartych, myślących nauczycieli jest tym miejscem, gdzie można odkryć zainteresowania i mocne strony dziecka.
Bezpieczne w klasie szkolnej dziecko, uzewnętrznia słowami i działaniami swoje uzdolnienia.
Mogą to być możliwości matematyczne, językowe, muzyczne, przyrodnicze, sportowe i wiele innych.
Jak nauczyciel rozwija uzdolnione dziecko?
Mądry nauczyciel wzmacnia mocne strony dziecka, gdyż stanowią podstawę budowania w nim siły wewnętrznej, a także własnej wartości. Pozwala upewnić się, że różnimy się w grupie, ale ja jestem mocny w mojej ulubionej dziedzinie. To pozwala też zauważyć swoje słabsze strony, które można i trzeba rozwijać na możliwy wyższy poziom.
Każdy uczeń może odnieść sukces, jeśli będzie zachęcany, motywowany i doceniany, gdyż to jest źródłem intensywniejszej pracy. Szkoła twórcza ma możliwości i sposoby, aby indywidualne uzdolnienia dziecka wzmacniać i prowadzić do sukcesu.
Edukacja wczesnoszkolna jest tym etapem nauczania, w którym mądry nauczyciel podejmuje różnorodne działania, często niestandardowe, aby odkryć i rozwijać indywidualne zdolności dziecka.
Jak szkoła wspiera uzdolnionych uczniów?
Każdy uczeń ma potrzebę zaistnienia w grupie. Szkoła twórcza poprzez swoich nauczycieli organizuje innowacje przedmiotowe, pozalekcyjne koła zainteresowań, aby każdy uczeń mógł odkrywać i rozwijać swoje indywidualne uzdolnienia.
Mamy pasjonatów, to organizujemy konkursy klasowe, czy też ogólnoszkolne, bazujące na odkrytych zainteresowaniach i pasjach swoich uczniów. Do udziału w konkursach powinni zachęcać nauczyciele i dyrekcja poprzez np. szkolny radiowęzeł. Będzie to sygnałem podkreślającym rangę wydarzenia, a tym samym zachętą, że warto.
Podsumowanie wyników powinno być podziękowaniem wszystkim za udział i wyróżnieniem tych, którzy tym razem wypadli najlepiej. Wyjątkowym podziękowaniem i wyróżnieniem jest zorganizowanie Święta Laureata. Uroczystego spotkania, na które szkoła zaprasza swoich uczniów (laureatów, finalistów) różnych konkursów międzyszkolnych, wojewódzkich, krajowych i międzynarodowych. Wręcza im podziękowania, nagrody w obecności zaproszonych rodziców i władz miasta.
Doświadczenie szkolne uczy, że odkryte, rozbudzone i zauważone zainteresowania oraz uzdolnienia motywują do jeszcze większego wysiłku w rozwijaniu swoich mocnych stron i chęci kolejnego sprawdzenia siebie w konkursach, olimpiadach przedmiotowych, artystycznych, czy sportowych.
Podsumowanie
Wychowanie, kształcenie i opieka w szkole są ukierunkowane na stymulowanie rozwoju we wszystkich sferach ludzkiej aktywności. Tak, aby dążyć do wszechstronnego rozwoju osobowości każdej jednostki. W strategii celów nadrzędnych jest konieczność odkrywania i promowania indywidualnych zdolności uczniów.
