Ścisła współpraca szkoły z rodzicami jest niezwykle istotna, aby wyzwolić osobisty potencjał i talent dziecka. Szkoła musi być terenem autentycznych doświadczeń życiowych każdego ucznia. Rodzice, którzy są specjalistami w różnych dziedzinach, to ogromny kapitał wiedzy i umiejętności. Trzeba go uruchomić, aby kształtowanie młodego człowieka było pogłębione o praktyczne rozwiązania pochodzące z zawodowej codzienności.
Szkoła, dyrektor i nauczyciele w imię odpowiedzialności osobistej i instytucjonalnej powinni uczynić wiele, aby zachęcać rodziców do partnerstwa w wychowaniu, kształceniu oraz opiece dzieci i młodzieży.
Spis treści
Formy współpracy szkoły z rodzicami
Formy współpracy między rodzicami a placówką oświatową mogą być różne. Oto kilka z tych najczęściej spotykanych.
Uroczystości szkolne
Pierwszą z szans na rozpoczęcie współpracy są uroczystości szkolne. Co istotne, już na początku edukacji szkolnej dziecka pojawia się możliwość współdziałania.
Pasowanie na ucznia i ślubowanie na sztandar szkoły
Nauczyciele klas pierwszych muszą poznać dzieci i ich możliwości. Równolegle z realizacją koniecznych zadań programowych przygotowują z dziećmi i ich rodzicami program tej uroczystości. Najbliższa rodzina bardzo przeżywa ten podniosły dzień, kiedy ich pociechy zostają oficjalnie przyjęte w poczet uczniów szkoły. Pierwsza legitymacja, dyplom potwierdzający pasowanie i ślubowanie są wydarzeniem w życiu dziecka.
Pasowanie wraz ze ślubowaniem to ważna uroczystość dla dzieci. W tym przypadku potrzebna jest ścisła współpraca szkoły z rodzicami w przygotowaniach. W klasie pierwszej są uczniowie z bardzo zróżnicowanym przygotowaniem. Nauczyciel ma zadanie w ciągu 3-4 tygodni zaprezentować występ klasy jako całości przed społecznością szkolną. Nie tylko przed bliskimi, czy dyrekcją, ale także przed starszymi uczniami, którzy obiecują pomagać młodszym kolegom. Ta pierwsza uroczystość dziecka w szkole jest przygotowywana przy ogromnym wsparciu rodziców w każdym zakresie potrzeb: organizacyjnych, emocjonalnych oraz rzeczowych.
Święto Komisji Edukacji Narodowej
Święto Komisji Edukacji Narodowej, znane również jako dzień nauczyciela, to uroczystość przygotowywana przez uczniów i ich opiekunów dla nauczycieli w dniu ich święta. W związku z tym zadania organizacyjne przejmuje Rada Rodziców (dekoracje, stroje, życzenia, domowe wypieki). Opiekunowie akcentują swoją wdzięczność za codzienny trud dydaktyczno-wychowawczy.
Apel z okazji Święta Niepodległości
Wymaga często wielu materiałów poglądowych (plansze, plakaty, historyczne stroje), aby wzmocnić program przeważnie oparty o patriotyczne pieśni.
Nauczyciele docierają do rodziców, którzy cenią sobie edukację historyczną i angażują się czynnie w przygotowania uroczystości.
Imprezy szkolne
Drugą z form współdziałania matek i ojców ze szkołą są imprezy. Wśród nich wyróżnić można:
Dni otwarte
Dni otwarte to prezentacja wszystkich możliwości placówki. Z zaangażowaniem rodziców, którzy swoim udziałem w przygotowaniach potwierdzają znaczenie szkoły w doprowadzaniu uczniów do sukcesów. Tym samym zachęcają kandydatów do wybrania tej szkoły dla swojego dziecka.
Święto szkoły
Święto szkoły to impreza, która bardzo integruje całą społeczność skupioną wokół placówki oświatowej.
Podczas gdy nauczyciele z uczniami czekają na gości z prezentacjami na wesoło. Rodzice, którzy są lekarzami, czy prawnikami przejmują klasy lekcyjne na gabinety. Udzielają porad w swoich specjalnościach. Rada Rodziców prowadzi kawiarenkę z domowymi wypiekami. Każdy znajduje coś przyjemnego dla siebie w zintegrowanym środowisku szkolnym, gdzie matki i ojcowie są głównymi autorami tej wspaniałej imprezy.
Zabawa karnawałowa
Organizowana jest przez nauczycieli, ale czynne wsparcie rodziców decyduje o dobrej zabawie. Rodzice klas młodszych przygotowują stroje swoich dzieci. Co więcej, niejednokrotnie razem z nimi tańczą na parkiecie. Oprawa muzyczna to także często matki i ojcowie ze swoimi nagraniami i sprzętem. Klasy starsze bawią się w swoim gronie, rodzice pełnią dyżury na korytarzach. Są zawsze blisko.
Dzień Sportu
Klasy młodsze (I-III) gry i zabawy realizują razem ze swoimi rodzicami. Zabawa jest doskonała, ale emocje także występują. Każdy w biegu, czy zawodach, chce być najlepszy. Klasy IV-VIII to z kolei rozgrywki międzyklasowe, mecze z nauczycielami i rodzicami.
Rada rodziców
Rada rodziców jest statutowym organem szkoły. Klasy wybierają swojego delegata na pierwszych zebraniach we wrześniu. Z grona przedstawicieli klas wybierany jest:
- Zarząd Rady Rodziców,
- Skarbnik,
- Sekretarz
Przede wszystkim grupa ta zarządza składkami i decyduje o ich wydatkach na rzecz szkoły. Dyrektor jest zobowiązany w wielu decyzjach zasięgnąć opinii Rady Rodziców jako wymogu formalnego.
Znaczenie rodziców w procesie nauczania dzieci i młodzieży
Współpraca szkoły z rodzicami w wychowaniu, kształceniu i opiece jest niezbędna w budowaniu osobowości dziecka.
Dlatego rozwijanie umiejętności efektywnego przekazywania wiedzy dzieciom i młodzieży jest rzeczą niezwykle ważną dla szkoły. W szczególności zaś dla młodego człowieka w przygotowaniu do samodzielności.
Interesujące poznawczo przekazywanie wiedzy jest umiejętnością trudną. Nauczyciel musi współpracować z rodzicami, aby miał szeroką, pogłębioną wiedzę o swoich uczniach, ich potrzebach i zainteresowaniach. Tylko tak przygotowany nauczyciel pobudza myślenie, zaciekawi tematem i kształtuje pożądaną umiejętność.
Rozbudzenie i pogłębianie zainteresowań ucznia to istotna część rozwoju osobowości. Są to czynniki motywujące do uczenia się. Stymulują uczestnictwo w różnych formach działalności. Co więcej, wspierają orientację na wartości.
Zainteresowania ucznia sprzyjają kształtowaniu umiejętności i rozwijaniu zdolności. Są wyróżnikiem jego tożsamości.
Rozwijanie zainteresowań w procesie lekcyjnym jest działaniem, które charakteryzuje twórczego nauczyciela. Natomiast udział dziecka w różnych dodatkowych zajęciach wymaga ścisłej współpracy i ustaleń z rodzicami.
Rodzice powinni uczestniczyć w formułowaniu planu pracy tych zajęć. Ich opinia wpływa nie tylko na metody pracy, ale też na wybór treści. Takie partnerskie współdziałanie nauczycieli, dyrekcji i rodziców tworzy jednolity system oddziaływań na ucznia.
Wybitni nauczyciele traktują rodziców jako równorzędnych partnerów. Doceniają ich zaangażowanie i chętnie korzystają z wiedzy o dziecku, aby skuteczniej rozwijać jego możliwości, a także talenty.
Włączanie rodziców w życie klasy i szkoły będzie przynosiło pozytywne efekty w wychowaniu, nauczaniu oraz opiece. Trzeba tylko ustalić przejrzysty podział między zadaniami szkoły a zadaniami rodziców. Opiekunowie pragną dla swojego dziecka radości, bezpieczeństwa, sukcesów i dobrych kontaktów z rówieśnikami. Dlatego są gotowi do wszechstronnej pomocy szkole i nauczycielom.
Jak rodzice mogą pomóc szkole?
Wszechstronna i wielokierunkowa pomoc rodziców szkole oraz nauczycielom wynika z potrzeby stworzenia jak najlepszych warunków rozwoju własnych dzieci.
Przekazywanie wiedzy
Rodzice reprezentują różnorodne zawody i umiejętności, dlatego mogą skutecznie wzmacniać wiedzę teoretyczną o działania praktyczne funkcjonujące w codziennym życiu.
Zaproszenie rodzica, który jest lekarzem, do klasy szkolnej nie stanowi żadnej trudności poza odrobiną woli do wspólnego działania. Natomiast prezentacja i praktyczne ćwiczenia np. co zrobić jak ktoś mdleje, krztusi się, czy też nie może oddychać, zostanie zapamiętane i utrwalone. Dlatego, że zostało pokazane i praktycznie wykonane. Z pewnością takie działanie pozytywnie wpłynie na świadomość, a także bezpieczeństwo uczniów w szkole.
Podobnie zaproszenie na zajęcia rodzica, który jest policjantem, ułatwi dzieciom poznanie zasad ruchu drogowego. Niewątpliwie okaże się przydatne także podczas szkolenia na kartę rowerową. Warto dodać, że taką wydaje szkoła.
Mamy w szkole rodziców: informatyków, inżynierów, architektów, prawników itd. Można, a nawet trzeba ich włączać w działania szkolne, aby zwiększać skuteczność przygotowania dzieci i młodzieży do realnych wyzwań i radzenia sobie z problemami teraz i w przyszłości. Szkoła będąca wspólnym dobrem, łącząca ludzi może przygotować otwartych na świat obywateli. Wiedza teoretyczna jest potrzebna, ale praktyczne działanie jest koniecznością.
Pomoc materialna
Edukacja dydaktyczna, wychowawcza, opiekuńcza w polskich szkołach jest na dobrym europejskim poziomie w zakresie zaangażowania nauczycieli i pracowników szkoły.
Z kolei gorzej wygląda wyposażenie klas lekcyjnych czy gabinetów przedmiotowych w nowoczesne pomoce dydaktyczne. Przykładem niech będą sale komputerowe, gdzie sprzęt bardzo często liczy wiele lat, a uczniowie mają w domu telefony i laptopy o wiele wydajniejsze. Jak więc musi się starać nauczyciel, który jest informatykiem, aby taki komputer pozwolił jeszcze czegoś nauczyć?
Mamy rzeczywistą sytuację, kiedy trzeba wyzwolić możliwości rodziców. W przeciwnym razie możemy przegapić raz dany i niepowtarzalny czas nauki oraz rozwoju. To wszystko przez wydawałoby się banał, brak nowoczesnego sprzętu.
W szkole zawsze było za mało środków na konieczne przyrządy oraz pomoce dydaktyczne. Niestety dalej tak jest i nie wygląda, aby to się miało zmienić na lepsze. Dlatego w szkole potrzebny jest przywódca (dyrektor, nauczyciel), który dla dobra dzieci uruchomi wsparcie rodziców. Zadba, aby współpraca szkoły z rodzicami zachodziła w sposób prawidłowy.
Formy pomocy mogą być różnorodne. Oto kilka przykładów z życia wziętych:
- Firma informatyczna wymienia komputery co 2-3 lata, nie musi ich likwidować, może przekazać szkole, a tam będą służyły jeszcze kilka lat jako nowoczesne.
- Organizowanie w szkole kiermaszy, galerii prac dzieci, kawiarenek z rodzinnymi wypiekami czyni szkołę przyjaznym środowiskiem dla rodziców, którzy widząc potrzeby sprzętowe szkoły, zawsze skutecznie pomagają w wyposażeniu i unowocześnieniu.
Realizacja szkolnych projektów z rodzicami daje więcej możliwości, stawia nowe wyzwania. Dzięki nim ugruntowuje się poczucie współodpowiedzialności całego środowiska szkolnego i tym samym ciągle się rozwija.
Trudni rodzice w szkole
Niestety zdarzają się również trudni rodzice w szkole. Osoby, których działania są mało budujące. Czasami bywa wręcz, że szkodliwe dla społeczności. Z takimi pojedynczymi jednostkami szkoła musi sobie radzić.
Najczęściej są to osoby mające kłopoty z samym sobą. Dlatego nauczyciele oraz dyrekcja muszą jeszcze więcej uwagi poświęcić dzieciom z tych rodzin. Tak, aby w konsekwencji młody człowiek poczuł, że można żyć w zgodzie i spokoju.
Pedagog szkolny, czy psycholog powinni do takich rodzin docierać na wszelkie sposoby, bo zawsze warto działać, aby trudna sytuacja stawała się łatwiejszą.
Podsumowanie
Matki i ojcowie, a także szkoła kształtują rozwój umysłowy i społeczny dziecka, jego zachowania i postawy. W konsekwencji mają decydujący wpływ na sukcesy w edukacji i powodzenie w dorosłym życiu. Dlatego właściwa współpraca szkoły z rodzicami to podstawa w budowaniu wszechstronnej osobowości dzieci i młodzieży!
